Khi chăn nuôi gia cầm, bà con chắc hẳn sẽ nghe được tên của nhiều căn bệnh nguy hiểm gây thiệt hại nặng. Và một trong những cái tên trong danh sách đó là bệnh Marek ở gà !
Bệnh Marek khi lây nhiễm vào con vật sẽ để lại mầm mống gây bịnh suốt đời không thể nào điều trị dứt điểm. Vậy bà con cần lưu ý những gì để phòng bệnh Marek ở gà chọi, gà thương phẩm? Để có thêm thông tin về căn bệnh Marek ở gà đầy đủ và chi tiết nhất, hãy để chúng tôi chia sẻ vài kinh nghiệm cho bà con chăn nuôi.
Đầu tiên là nguồn gốc bệnh Marek?
Bệnh Marek hay con được biết với tên là bệnh ung thư gà, bệnh teo chân gà, bệnh khối u ở gà; xuất hiện ở Việt Nam vào năm 1978.
Nhà khoa học Hung-ga-ry – Jozsef Marek là người đầu tiên phát hiện ra căn bịnh này vào năm 1907. Vào thập kỷ 20, cơn ác mộng do Virus Marek mang lại đã lan rộng khắp Hoa Kì, sau đó chúng đã xuất hiện và hoành hành tại các nước thuộc châu Âu.
Nguyên nhân gây bệnh bại liệt ở gà
Nguyên nhân gây bịnh Marek của gà chính là một loại RNA virus Herpes type B. Có 3 thể: Type 1-2-3 chỉ có type 1 là có độc lực cao, gây ra tình trạng khối u trên gà, 2 type còn lại không độc còn có thể dùng làm vacxin.
Con đường truyền nhiễm của bệnh
- Thời gian ủ bệnh lên đến 28 ngày khi lây nhiễm vào con vật sẽ tồn tại mãi mãi trong cơ thể
- Bệnh bại liệt ở gà lây lan qua đường hô hấp hệ tiêu hóa từ gà bịnh sang gà khỏe với khả năng truyền bệnh rất cao.
- Virus tồn tại trong nước dịch ở miệng, chất thải, các nang lông, tế bào hóa sừng của vật chủ bị bệnh.
- Bệnh ung thư gà không lây truyền từ mẹ sang con, tuy nhiên chúng có thể lây truyền đến nơi cách xa hàng nghìn mét.
Các triệu chứng của căn Bệnh Marek ở gà ( bệnh ung thư ở gà)
Do có thời gian ủ bệnh lâu và không có biểu hiện gì cụ thể, cho nên khi gà phát bệnh thì đã bị nặng và có tỷ lệ chết cao.
- Chân gà bị liệt, đi lại khó khăn,
- các ngón chân chụm lại với nhau, khi bị đuổi chúng vẫn chụm các ngón chân lại chạy đi.
- Khi phát bịnh nặng, 2 chân gà duỗi thẳng một trước một sau (giống với tư thế xoạc chân), gà bị bại liệt hoàn toàn.
- Do không thể ăn uống cho nên con vật chết do bị kiệt sức.
- Do các khối u bắt đầu xuất hiện ở hệ thần kinh và lá phổi, gà hô hấp khó khăn, thở gấp, kêu yếu ớt.
- Ở vai, cánh, đùi của gà có các cục thịt dư mọc ra tai các lỗ chân lông. Mắt của gà bắt đầu bị mờ, viêm mắt, khối u hiện diện khắp cơ quan nội tạng của gà.
Chẩn đoán bệnh hội chứng khối u
Triệu chứng bệnh teo chân gà khá giống với bệnh Leucosis ở gà. Vậy làm thế nào để chẩn đoán bệnh Marek không cần chỉnh? Bà con tham khảo một vài đặc điểm bệnh tích để có thể phân biệt rõ ràng 2 căn bệnh này.
Dấu hiệu | Bệnh Marek | Bệnh Leucosis ở gà |
Độ tuổi dễ mắc bịnh | Từ 1 – 1,5 tháng tuổi | Sau 4 tháng tuổi |
Độ tuổi dễ bị chết | Từ 10 đến 20 tuần tuổi | Gà sau 24 tuần tuổi |
Hiện tượng bị liệt | Có | Không |
Biểu hiện ở mắt | Đồng tử bị giãn, bị mù | Không |
Sưng phù dây thần kinh | Có sưng, đặc biệt là hệ thần kinh ở đùi | Không |
Túi Fabricius | Không có khối u, túi Fabricius bị teo lại | Xuất hiện khối u |
Hình dạng khối u | Đường ranh giới rõ ràng với các bộ phận bình thường | Không có ranh giới rõ ràng |
Dạng lát cắt khối u | Màu không đồng đều | Màu đồng đều và bị ướt |
Bệnh tích ung thư gà
Sau khi giải phẫu gà chết do virus Marek, có thể quan sát và nhận biết thấy dấu hiệu bệnh tích ở gà.
Thể mãn tính
Gà bị liệt không thể vận động, các dây thần kinh ngoại vi bị sưng to lên dần dần làm gà không thể di chuyển. Các dây thần kinh ở bên hông, cánh phình to gấp 4 -5 lần.
Thể cấp tính
Gà có khối u ở cơ quan nội tạng như tim, phổi, gan, lách,…Các cơ quan này sưng lớn gấp nhiều lần bình thường, nhạt màu và bở ra.
Đã có cách trị bệnh Marek ở gà hiệu quả hay chưa ?
Chưa có cách điều trị bệnh Marek ở gà chọi nói riêng và gia cầm nói chung thật sự hiệu quả. Cách chữa bệnh Marek ở gà duy nhất được áp dụng hiện nay chính là tiêm vacxin từ trước cho gà và phòng bệnh.
Công tác cần làm sau khi phát hiện bệnh
Khi có dấu hiệu bệnh teo chân gà trên đàn, cần phải tiến hành tiêu hủy những con ốm chết hoặc sắp chết ở nhiệt độ cao. Không thể đem chôn bởi vì virus này sẽ xâm nhập vào đất và không thể bị tiêu diệt.
Nhốt riêng biệt những con bệnh càng xa càng tốt, phun các loại thuốc sát trùng cho tất cả khu vực chăn nuôi và dụng cụ chăn nuôi thật kĩ lưỡng và để trống khoảng 3 tháng không thả lứa mới.
Quét dọn chuồng trại sạch sẽ mỗi ngày, đốt sạch những cọng lông bị rụng ra để tiêu diệt gọn mầm bệnh ẩn náu trong nang lông.
Phương pháp phòng bệnh marek ở gà – bệnh bại liệt
Do không có thuốc kháng sinh điều trị đặc hiệu cho nên bà con cần thực hiện nghiêm túc công tác phòng bệnh.
- Cần tiêm phòng vaccin Marek khi gà con được 1 ngày tuổi.
- Sát trùng định kì chuồng trại, máng ăn máng uống bằng các chất khử trùng như formol, vôi bột,…
- Theo dõi đàn gà thường xuyên để kịp thời cách ly ngay những con gà mắc bệnh ra khỏi đàn.
- Khi chăn nuôi lứa mới, nên để trống chuồng trại khoảng nửa tháng để hạn chế mầm bệnh.
- Nên chăn nuôi theo từng lứa gà, không nuôi hỗn hợp chung với nhau. Cách ly lứa gà mới mang về để theo dõi tình hình sức khỏe.
- Cần tham khảo ý kiến của cơ quan thú y khi có dịch bệnh để có hướng giải quyết tốt nhất.
- Tăng cường sức đề kháng cho gà bằng việc bổ sung các loại vitamin, chất điện giải, men tiêu hóa;… vào nước uống hoặc thức ăn để hạn chế phát sinh bệnh nguy hiểm: tụ huyết trùng, Marek, bệnh Newcastle ở gà, bệnh gumboro….
Hiện tại chưa có loại thuốc thú y Marek và vaccin hiệu quả điều trị bệnh Marek ở gà, cho nên công tác phòng bệnh là hết sức quan trọng. Chủng loại virus này có thể lan xa vài kilomet cho nên cần theo dõi và phát hiện sớm để hạn chế việc lây lan thành ổ dịch lớn. Với một vài thông tin trên,
Chúng tôi hy vọng anh em đang nuôi gà chọi hoặc gà thương phẩm sẽ có được biện pháp ứng phó tốt nhất trong công tác chăm sóc và trị bệnh. Chúc bà con thành công!
Một vài câu hỏi thường gặp về bệnh marek ở gà
Bệnh Marek ở gà nguy hiểm như thế nào ?
– Bệnh ung thư gà có tỷ lệ chết cao đến 70%.
– Loại virus này tồn tại trong cơ thể gà bệnh suốt đời, chất thải của con bịnh khi con khỏe tiếp xúc sẽ là mầm mống gây bệnh.
– Virus có thể lây lan xa đến vài km.
Cách trị ung thư gà như thế nào ? Đã có vaccin đặc trị hay chưa ?
Hiện tại chưa có Vaccin đặc trị ung thư gà, biện pháp được áp dụng khi phát hiện bệnh chỉ có thể cách ly, tiêu hủy để diệt mầm bệnh.
Cách ngừa bệnh gà bị liệt chân ra sao ?
– Cần tiêm chủng Vaccin phòng bịnh khi gà được 1 ngày tuổi.
– Dọn dẹp sạch sẽ chuồng trại, máng ăn uống của gà trong trại.
– Phun thuốc khử trùng thường xuyên, định kì.
– Tăng cường sức đề kháng của gà một cách tốt nhất.
Gà bị ung thư có an được không ?
Khoa học chưa chứng minh được việc ăn thịt gà bị hội chứng khối u có an toàn hay không. Tuy nhiên chúng tôi khuyên bạn không nên sử dụng thịt gà bịnh. Bởi chưa ai chứng minh được khi ăn thịt gà bị ung thư sẽ không gây hại cho sức khỏe con người.
Gà bị liệt chân cho uống thuốc gì ?
Có khá nhiều bệnh gây ra tình trạng bại liệt trên gà, có thể do tình trạng thiếu canxi, do ấp trứng không đúng cách hoặc do hội chứng khối u. Bà con chăn nuôi cần xác định chính xác tình trạng bệnh trên đàn gà của mình để có hướng điều trị tốt nhất.