Bệnh thương hàn trên gà là một trong những căn bệnh thường gặp ở gà con và gà trưởng thành. Mặc dù có nhiều loại thuốc đặc trị bệnh thương hàn ở gà nhưng nếu không phát hiện kịp thời thì tỷ lệ tử vong sẽ khá cao. Hiểu được vấn đề đó, dưới đây, chúng tôi sẽ điểm qua một số nguyên nhân, triệu chứng, bệnh tích, cách điều trị cũng như phương pháp phòng ngừa để việc chăn nuôi trở nên dễ dàng hơn, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người chăn nuôi.
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh thương hàn gà là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Salmonella gallinarum pullorum gây ra. Vi khuẩn Salmonella gallinarum pullorum sống trong tự nhiên có sức đề kháng cao. Nếu trong phân, vi khuẩn có thể sống 3 tháng, nhưng ở nhiệt độ 55 độ C, nó bị tiêu diệt sau 20 phút.
Đây là căn bệnh lây lan nhanh, xuất hiện ở mọi lứa tuổi của gà, từ gà mới nở, gà vài tuần tuổi đến gà trưởng thành. Bệnh thương hàn ở gà có thể xảy ra ở dạng cấp tính ở gà con, mãn tính ở gà trưởng thành, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho người chăn nuôi.
Triệu chứng
Nguồn tin từ Bj88vnds cho biết: Có hai cách lây truyền bệnh thương hàn ở gà: trực tiếp từ gà mẹ qua trứng khi trứng được thụ tinh, hoặc gián tiếp qua thức ăn, nước uống. Bệnh thương hàn ở gà có thời gian ủ bệnh khoảng 3 đến 4 tháng, ở thể cấp tính tỷ lệ tử vong khá cao, dao động từ 70-100%. Tuy nhiên, tùy thuộc vào độ tuổi của gà mắc bệnh cũng như sức mạnh của vi khuẩn mà có các triệu chứng khác nhau như:
Triệu chứng ở gà con
- Vào cuối ngày thứ 18, khi chuyển gà con từ máy ấp sang máy nở, dấu hiệu đầu tiên là gà con mổ mỏ nhưng nhiều phôi đã chết.
- Nếu phôi không chết, gà con sẽ còi cọc và yếu ớt.
- Đến cuối ngày thứ 21, những chú gà con yếu ớt không thể thoát khỏi vỏ và chết.
- Gà bị tiêu chảy sẽ có phân màu trắng và chất nhầy.
- Quan sát kỹ hậu môn sẽ thấy phân dính, vón cục.
Khi gà con bị bệnh, tỷ lệ tử vong thường chia thành hai giai đoạn như sau:
- Vào ngày thứ 5-7, gà con chết vì trứng bị nhiễm bệnh nở ra.
- Đến cuối ngày thứ 13-15, gà con chết do nhiễm trùng từ máy ấp.
Triệu chứng bệnh thương hàn ở gà trưởng thành
Các triệu chứng của bệnh thương hàn ở gà trưởng thành có khác so với gà con không? Chúng là:
- Thường ở dạng tiềm ẩn.
- Các triệu chứng bao gồm phân xanh, khát nước và mào nhợt nhạt.
- Bụng của gà mái bị xệ xuống do dịch tích tụ từ buồng trứng bị nhiễm trùng và viêm phúc mạc.
- Gà bị sụt cân, yếu ớt và giảm cảm giác thèm ăn.
- Đối với gà mái, tỷ lệ đẻ trứng giảm, vỏ trứng sần sùi, có máu trên vỏ hoặc trong lòng đỏ.
Bệnh lý học
Sau đây là một hoặc nhiều biểu hiện của bệnh thương hàn ở gà mà người chăn nuôi có thể dễ dàng phát hiện.
Thịt gà
- Gan và lách sưng, có nhiều đốm hoại tử màu trắng.
- Ngoài ra, phổi, tim, thành dạ dày và cơ phúc mạc cũng có nhiều đốm hoại tử màu trắng xám nhạt.
- Màng tim dày và đục, chứa nhiều dịch tiết màu vàng.
- Có những mảng trắng trên niêm mạc ruột.
- Lách sưng, thận đỏ sung huyết.
- Dạ dày đặc lại có màu vàng.
Con gà to
- Da sẫm màu do nhiễm trùng huyết.
- Gan to kèm theo hoại tử có màu trắng xám và vàng nhạt.
- Túi mật to, ruột bị viêm đỏ và loét rộng.
- Viêm phúc mạc, viêm cơ tim, hoại tử tinh hoàn, nguy cơ teo tinh hoàn.
Gà mái đẻ trứng
- Viêm buồng trứng, ống dẫn trứng và nang buồng trứng.
Cách điều trị
Những người tìm hiểu kiến thức đá gà chia sẻ: Khi phát hiện gà mắc bệnh thương hàn, để khắc phục và giảm thiệt hại về kinh tế, người chăn nuôi cần thực hiện theo hướng dẫn sau để điều trị bệnh thương hàn ở gà theo đúng phác đồ 3-5 ngày.
Bước 1: Cách ly những con gà có dấu hiệu bệnh để khử trùng và tiêu diệt mầm bệnh.
- Để tránh lây lan bệnh cho toàn đàn, người chăn nuôi cần cách ly những con gà có dấu hiệu bệnh tật hoặc yếu ớt.
- Vi khuẩn thương hàn rất dai dẳng trong đàn gà nên khi phát hiện cần phun thuốc sát trùng toàn chuồng, tốt nhất là từ 13-15 giờ mỗi ngày.
- Những con gà có phân dính vào lỗ huyệt nên được cắt bỏ hoặc cắt bớt lông ở khu vực đó.
Bước 2: Điều trị triệu chứng, bổ sung và phục hồi sức khỏe cho gà trước khi điều trị bằng kháng sinh
- Dùng Paracetamol để hạ sốt cho gà.
- Bổ sung chất điện giải và tăng cường miễn dịch cho gà bằng cách sử dụng vitamin C + Glucose + Vitamin K.
- Sử dụng men tiêu hóa và thuốc giải độc gan, thận pha với nước cho gà uống trong 10-15 ngày.
Bước 3: Ức chế và tiêu diệt mầm bệnh thương hàn ở gà
Sau khi cho gà ăn đầy đủ, người chăn nuôi có thể sử dụng kháng sinh để điều trị bệnh thương hàn như sau:
- Sử dụng Actisentin TS
Đây là dòng thuốc có thành phần chính là Trimethoprim và Sulfamethoxazole chống lại vi khuẩn gây bệnh thương hàn ở gà. Có thể sử dụng theo liều lượng quy định sau: Dùng 1ml/gà 2-4kg, dùng liên tục trong khoảng 3-5 ngày.
- Sử dụng thuốc Zicorin để điều trị bệnh thương hàn ở gà hiệu quả
Thuốc Zicorin do công ty SAN HEH sản xuất, nhập khẩu từ Đài Loan, có thành phần chính là Sulfachloropyrazine, có tác dụng điều trị bệnh thương hàn ở gà hiệu quả. Người chăn nuôi có thể pha thuốc với nước cho gà uống hoặc trộn vào thức ăn theo liều lượng nhà sản xuất ghi trên bao bì.
- Sử dụng Sulfamix để điều trị bệnh thương hàn ở gà an toàn
Với thành phần chính là Sulfadimethyl, Pyrimidine, Sulfamix có hiệu quả trong điều trị bệnh thương hàn ở gà và được đánh giá cao về tính an toàn trong quá trình điều trị. Người chăn nuôi có thể pha thuốc với nước hoặc tiêm bắp với liều lượng sau: 3ml/1 lít nước uống hoặc 0,6ml/1kg thể trọng.
Làm thế nào để phòng ngừa bệnh tật?
Để phòng ngừa và kiểm soát bệnh thương hàn ở gà, người chăn nuôi cần thực hiện các biện pháp sau:
- Việc ấp trứng rất quan trọng. Nếu bạn mua trứng để ấp, bạn phải lựa chọn cẩn thận từ những nhà cung cấp có uy tín và đảm bảo rằng trứng không có mầm bệnh.
- Gà mắc bệnh khi còn nhỏ, nếu sống sót, bệnh sẽ luôn tồn tại trong cơ thể ở dạng mãn tính. Cách tốt nhất là cách ly chúng để tránh lây lan sang những con gà khác.
- Chuồng trại cần được vệ sinh hằng ngày như giặt giũ, không để phân tích tụ trong chuồng là một trong những cách hiệu quả để phòng bệnh thương hàn ở gà.
- Phun thuốc khử trùng 1-2 lần một tuần, tùy thuộc vào tình trạng chuồng trại.
- Chuồng trại phải không quá nóng, không quá lạnh, không quá ẩm ướt và có đủ nước uống sạch.
- Theo từng giai đoạn, mỗi giống chó đều có chế độ dinh dưỡng hợp lý.
- Tăng sức đề kháng cho gà bằng cách bổ sung thêm chất bổ sung, khoáng chất và vitamin…
- Chủ động phòng bệnh cho gà bằng cách tiêm vắc-xin và dùng thuốc.
- Định kỳ xét nghiệm, chẩn đoán, sàng lọc những con gà có nguy cơ mắc bệnh bằng phương pháp PCR để có phương án cách ly và biện pháp phòng, trị bệnh hiệu quả.
Trên đây là toàn bộ thông tin về bệnh thương hàn trên gà mà chúng tôi muốn chia sẻ đến các bạn và người chăn nuôi để hiểu rõ hơn về căn bệnh phổ biến này ở gia cầm. Hy vọng với những kiến thức được chia sẻ này sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn trong việc kiểm soát mầm bệnh cũng như xây dựng kế hoạch điều trị khẩn cấp nếu phát hiện trang trại bị nhiễm bệnh, từ đó giảm thiểu hoặc tránh được những tổn thất đáng kể về kinh tế.
