Khi chăn nuôi, bà con ít nhất 1 lần nghe qua căn bệnh Newcastle trên gà. Đây là căn bệnh gây tỷ lệ chết rất cao, đặc biệt là ở gà con và gây thiệt hại rất lớn trong chăn nuôi. Vậy bà con cần biết những gì về căn bệnh Niu Cát-xơn này ? Cách điều trị bệnh Newcastle trên gà sao cho hiệu quả nhất ? Ở bài viết này, chúng tôi xin chia sẻ kỹ thuật chữa bệnh Newcastle trên đàn gà an toàn, hiệu quả.
Bệnh Newcastle trên gà là gì ?
Bệnh Newcastle trên gà hay còn được gọi là bệnh gà rù, bệnh dịch tả gà. Đây là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở gia cầm, xảy ra quanh năm đặc biệt vào mùa đông.
Phương thức lây truyền chủ yếu từ những con bị nhiễm bệnh sang con khỏe bằng đường hô hấp, hệ tiêu hóa. Trong môi trường nuôi nhốt, khi con khỏe giẫm đạp vào chất thải hoặc ăn uống chúng máng với các con bệnh, đây là nguồn lây nhanh và có thể làm chết toàn bộ đàn gà nếu không phát hiện kịp thời.
Nguyên nhân gây bị bệnh dịch tả gà
Bệnh newcastle trên gà (Newcastle disease) do virus RNA thuộc họ Paramyxoviridae gây ra. Virus này có vỏ bao bọc bên ngoài, lớp vỏ này còn trang bị thêm lớp gai HN và loại kháng nguyên F có khả năng làm hồng cầu bị ngưng kết. Tỷ lệ chết trong đàn khi nhiễm bệnh có thể lên đến 100% nếu không có biện pháp khắc phục hiệu quả.
Chẩn đoán bệnh Newcastle trên gà
Cần có biện pháp chẩn đoán chính xác để có phác đồ điều trị bệnh gà rù, tránh lây lan thành ổ dịch lớn. Một vài biện pháp có thể chẩn đoán bệnh:
- Căn cứ vào các triệu chứng bệnh dịch tả gà để chẩn đoán;
- Căn cứ vào phương pháp HA – HI: kết quả nhanh và chính xác, áp dụng sau khi chủng ngừa cho gà khoảng 2 tuần. Ở gà con, kháng thể trong máu phải có giái trị 2,5 < GMT < 5,5 là chuẩn nhất. Nếu dưới 2,5 thì không đủ điều kiện phải chủng lại vacxin; nếu trên 5,5 nên kiểm tra lại các triệu chứng lâm sàng.
- Để cho kết quả nhanh có thể sử dụng phản ứng kháng thể huỳnh quang.
Triệu chứng bệnh Newcastle trên gà
Thời gian ủ bệnh vào khoảng 3 đến 5 ngày. Biểu hiện của bệnh Newcastle trên gà thường diễn biến theo 3 thể như sau.
Gà bị bệnh Niu Cát-xơn thể rất cấp tính
Thể rất cấp tính xuất hiện ở giai đoạn đầu của mùa dịch bệnh Newcastle trên gà. Con vật ủ rũ và chết sau vài giờ mà không có biểu hiện gì rõ rệt.
Bệnh Niu Cát-xơn thể cấp tính
Ở thể cấp thiết, con vật có những biểu hiện như: uống nhiều nước tuy nhiên lại bỏ ăn; đứng tập trung một nơi mà không đi lại; cánh sã xuống, ủ rũ nằm một chỗ.
Kêu toác toác đặc trưng, bị khò khè, phải rướn cổ để thở; phân có màu trắng xanh, có thể lẫn máu.
Gà có biểu hiện sốt cao và chết rất nhanh. Nếu còn sống thì chúng cũng bị di chứng về thần kinh.
Gà bị Newcastle thể mãn tính
Con vật có những triệu chứng thần kinh như: dáng đi xiêu vẹo, nghoẹo cổ, mổ không được thức ăn; dễ bị kích thích bởi tác động bên ngoài, bị kiệt sức và chết sau vài ngày.
Bệnh tích Newcastle trên gà
Khi giải phẫu những con bị bệnh Newcastle trên gà ở thể rất cấp tính, không có biểu hiện gì rõ ràng, chỉ thấy dấu vết xuất huyết ở vài bộ phận như niêm mạc hô hấp…
Thể cấp tính: bên ngoài của con vật gầy yếu, mào gà có màu tím tái. Phần xoang mũi của gà chứa đầy dịch nhớt đục. Các niêm mạc hầu, họng, bị viêm, xuất huyết, xuất hiện lớp fibin.
Thể mãn tính: những vết xuất huyết đỏ ở mô niêm mạc dạ dày; ruột bị viêm và xuất huyết; Gan có những đốm vàng thoái hóa; thận sưng phù và có màu nâu đậm;…
Các thể của bệnh Newcastle trên gà
Căn bệnh Niu Cát-xơn có nhiều thể khác nhau từ nhẹ tới nặng.
| Thể | Triệu chứng |
| Thể Doytle – Type virus tác động đến đường ruột (cấp tính) | – Loại virus type này khi nhiễm có tỷ lệ chết 100%;
– Gà chảy nước mũi, mặt sưng, bị co giật mạnh, con vật bị liệt không thể đi lại; – Tiêu chảy phân xanh trắng, có khi kèm theo máu. |
| Thể Beach – Tác động đến hệ thần kinh (cấp tính) | – Dạng cấp tính, có tỷ lệ chết 100%;
– Gà bị co giật, đi đứng xiêu vẹo. |
| Thể Hitchner – Tác động đến hệ hô hấp (nhẹ) | – Gây tỷ lệ chết thấp;
– Chỉ ảnh hưởng đến quá trình hô hấp của gà. |
| Thể Baudette (tỷ lệ chết thấp) | – Type virus này thường xuất hiện trên đàn gà con;
– Có biểu hiện co giật, đứng hay bị ngã. |
| Thể đường ruột không xác định | – Không có triệu chứng rõ ràng;
– Type virus gây bệnh này dùng để điều chế vacxin |
Ngoài ra, năm 2010 ở Malaysia phát hiện thêm chủng virus gây bệnh mới là Class II genotype VIId. Đặc trưng của bệnh thường là hiện tượng đầu gà bị run, xuất hiện dấu vết xuất huyết tại cơ quan nội tạng.
- Ở gà thương phẩm: gây chết khoảng 30%, đáng chú ý là lứa tuổi dưới 30 ngày tuổi;
- Gà đẻ, ấp trứng: tỷ lệ đẻ giảm đến 50 %.
Cách chữa bệnh Newcastle trên gà
Hiện tại đã có cách điều trị bệnh Niu cát xơn bệnh gà rù khá hiệu quả, tuy nhiên cần phải căn cứ vào thời gian phát hiện bệnh.
Khang the Newcastle được chúng tôi khuyến khích sử dụng. Sau khi cho con vật sử dụng kháng thể Newcastle thì trong vòng 24 – 48 giờ tới gà sẽ ngưng chết. Vì phải tranh thủ thời gian cho nên việc chẩn đoán đúng và chính xác bệnh gà rù là rất quan trọng.
Để hạn chế bệnh kế phát, nên sử dụng các loại thuốc sau:
- Dùng cốm xanh Sun- Ampicol.P hoặc cốm hồng Sun- Amcol 20 pha với nước cho uống;
- Sun- Provit pha nước theo liều lượng trên bao bì, cho uống liên tục trong 5 – 7 ngày;
- Sun- Liver plus pha nước theo liều lượng trên bao bì, cho uống liên tục trong 5 – 7 ngày.
Cách trị bệnh gà rù bằng tỏi cũng được nhiều bà con chăn nuôi chứng minh là hiệu quả. Xay nhuyễn tỏi trộn với thức ăn hoặc pha nước tỏi cho uống khá đơn giản mà hiệu nghiệm.
Phòng bệnh Newcastle trên gà
Cần thực hiện tốt công tác phòng bệnh, tránh để cho việc bùng phát dịch bệnh rồi mới tìm cách giải quyết.
Chuồng trại, khu vực chăn nuôi
- Cần vệ sinh khu vực chăn nuôi sạch sẽ, chuồng nuôi nên phun thuốc sát trùng. Cần để trống chuồng trại 15 ngày trước khi thả nuôi tiếp lứa mới.
- Thay đổi chất độn chuồng thường xuyên, trước khi sử dụng phải phun formol khử trừng và phơi nắng trước khi đem vào lót chuồng.
- Dụng cụ vệ sinh phải được cọ rửa sạch sẽ thường xuyên.
- Khi thấy có dấu hiệu mắc bệnh, phải cách ly ngay lập tức để tránh lây lan diện rộng.
- Khi nhập lứa gà con mới, nên nhốt riêng để theo dõi khoảng 10 – 12 ngày.
Tiêm ngừa vacxin phòng bệnh Newcastle
Cần lên lịch tiêm ngừa vacxin cho gà con để chúng được bảo vệ khỏi những căn bệnh nguy hiểm không chỉ là bệnh Newcastle trên gà mà con là bệnh tụ huyết trung ở gà, bệnh Gumboro ở gà,…
Cần thêm thuốc bổ, vitamin để tăng cường sức đề kháng cho gà, giúp hạn chế mầm bệnh tấn công. Một vài loại thuốc thường sử dụng như: chất điện giải B.Complex,Glucozo, những loại vitamin A, B, C, D, K, E,…
Bệnh Newcastle trên gà là một căn bệnh có thể gây chết toàn bộ đàn gà của bà con. Những kiến thức về bệnh Newcastle trên gà trong bài viết này hy vọng sẽ hỗ trợ thêm cho bà con kinh nghiệm phong và trị bệnh gà rù (Niu Cát-xơn). Mọi thắc mắc về căn bệnh Newcastle cũng như trên các giống gia cầm khác, vui lòng để lại bìn luận cho chúng tôi.
Một vài câu hỏi thường gặp
Bệnh dịch tả gà là gì ?
Bệnh dịch tả gà hay còn gọi là bệnh Newcastle trên gà hoặc bệnh gà rù là một bệnh truyền nhiễm gây chết cao ở gia cầm. Bệnh Niu Cát – xơn xảy ra quanh năm, đặc biệt là vào mùa đông.
Bệnh Newcastle disease do loại RNA virus thuộc họ Paramyxoviridae gây ra, có 5 thể virus tùy thuộc vào độc lực mạnh hay yếu mà gây ra tình trạng cấp tính hay mãn tính
Chữa bệnh Newcastle trên gà như thế nào ?
Có thể dùng kháng thể Newcastle để chữa bệnh gà rù. Sau đó kết hợp các loại thuốc kháng sinh khác để phòng bệnh kế phát, đồng thời bổ sung thêm các chất điện giải tăng cường sức đề kháng.
Cách phòng bệnh gà rù sao cho hiệu quả ?
Để phòng căn bệnh Newcastle nguy hiểm này, bà con nên chú ý:
– Đảm bảo khu vực chuồng trại chăn nuôi luôn sạch sẽ, quét dọn thường xuyên, cọ rửa máng ăn máng uống định kì.
– Phun thuốc sát trùng khu vực chăn nuôi.
– Chủ động tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh cho gà con.
– Theo dõi thường xuyên tình trạng đàn gà để cách ly ngay khi phát hiện bệnh.
Sử dụng vacxin newcastle như thế nào?
– Vacxin Newcastle nhược độc khô: dùng để phòng bệnh cho gà khỏe > 2 tháng tuổi. Dùng vacxin hòa tan với dung dịch pha vacxin đông khô hoặc có thể dùng nước muối sinh lý. Mỗi liều tiêm tương ứng với 0,5 – 1ml. Dùng tiêm dưới da hoặc tiêm bắp thịt.
– Vắc xin newcastle hệ I: dùng để phòng bệnh cho gà khỏe > 2 tháng tuổi. Dùng nước muối sinh lý pha thành mỗi liều 0,5ml để tiêm. Chủng ngừa dưới da cổ, ức hoặc má trong đùi.
– Vacxin lasota: dùng để chủng cho gà con khỏe mạnh dưới 2 tháng tuổi, không tiêm cho con vật đang ốm. Dùng nước muối sinh lý để pha thuốc, mỗi liều 0,2ml. Cho uống hoặc nhỏ mắt mũi, 4 giọt/ con.
